Nederland in de ban van het wereldreizen
Lees Wereldwandelen!
In het boek Wereldwandelen! vertel ik meer over de achtergrond en de motieven van de Nederlandse wereldwandelaars en wereldfietsers in de periode 1905-1935. De massale uittocht in het begin van de twintigste eeuw is een unieke en nauwelijks beschreven beweging in de Nederlandse geschiedenis.
Over mij
Deze website is gemaakt door de wetenschapsjournalist / publicist Jaco Berveling. Sinds enige jaren ben ik in de ban van de globetrottermanie. Ik heb me in de achtergronden van de wereldwandelaars en wereldfietsers verdiept en probeer hun portretkaarten te verzamelen.
1900-1910 Warmlopen
Rond 1900 trekken de eerste Nederlandse globetrotters er op uit. Verschillende wandelaars uit het buitenland zijn een lichtend voorbeeld. Vanaf 1905 komt het globetrotten in Nederland echt op gang.
1910-1920 In het oog lopen
Na 1910 krijgt het globetrotten in Nederland een massaal karakter. Tientallen, honderden jongemannen trekken er op uit, tot de Eerste Wereldoorlog roet in het eten gooit. In de periode 1914-1918, en ook in de drie jaar daarna, valt er weinig te wereldwandelen of wereldfietsen.
1920-1930 Doorlopen
Na 1921 pakken de wereldwandelaars en wereldfietsers de draad weer op. En hoe! Talloze jonge Nederlanders trekken er weer op uit. Vooral in de jaren 1923, 1924 en 1925 komt er een enorme stroom op gang. Er zijn zo veel globetrotters die hun portretkaarten willen verkopen dat ze zich op allerlei manieren van andere reizigers proberen te onderscheiden. Menigeen trekt weer een Volendammerkostuum aan of sjouwt een opmerkelijk attribuut met zich mee.
1930-1940 Vastlopen
Begin jaren 1930 begint het publiek globetrotter-moe te worden. Toch neemt het aantal globetrotters niet af. De groeiende werkloosheid zorgt voor een nieuwe impuls. Werkloze mannen, echtparen en gezinnen timmeren huisjes op wielen in elkaar en trekken er op uit. In de tweede helft van de jaren 1930 nemen de spanningen op het wereldtoneel toe en eindigt het wereldreizen te voet en op de fiets.
De opmerkelijkste globetrotter?
Het globetrotten neemt rond 1910 en opnieuw na de Eerste Wereldoorlog (zo rond 1922) een hoge vlucht. Duizenden jonge mannen trekken er in Europa op uit. Wie in deze stroom wil opvallen moet iets origineels bedenken.
De grote onbekenden
Er zijn in de periode 1905-1935 vele honderden globetrotter-portretkaarten verspreid. Vaak is wel te achterhalen welke wereldwandelaars of wereldfietsers zijn afgebeeld. Toch blijven er ook raadselachtige kaarten over. Wie zijn deze Nederlandse globetrotters?
Literatuur, links en lezingen
Meer weten? Lees dan Wereldwandelen! Verder zijn er een paar interessante publicaties en websites beschikbaar. Duik in de wereld van het globetrotten!