1900-1910 Warmlopen

Rond 1900 trekken de eerste Nederlandse globetrotters er op uit. Dat doen ze in navolging van buitenlandse voorbeelden. Vanaf 1905 komt het globetrotten echt op gang.

1900

De Duitser Otto Giers vertrekt in 1899 vanuit Amsterdam met een kameraad voor een wereldreis te voet. De mannen gaan op pad ‘met witte pet, bruin loden sportbuis en broek en lange grijswollen kousen’. Het is de bedoeling dat Otto’s vriend onderweg een uitgebreide collectie foto’s aanlegt. De man krijgt echter heimwee en keert terug naar huis.

Otto Giers globetrotter

De Amsterdammer Ernst Flörke (1879-1946), een fanatiek sportman en fotograaf, wil zijn plek wel innemen en springt in maart 1900 op de trein. Giers zit in Constantinopel en Flörke voegt zich daar bij hem. Begin 1901 keert Ernst naar Nederland terug. Hij geeft op 16 juni dat jaar een lezing voor de leden van de Touristenclub De Promeneurs over ‘zijne voetreis door Europeesch Turkije, Anatolië, Syrië, Palestina en Egypte’ en verduidelijkt zijn verhaal met ‘een collectie fotografiën’.

1903

In 1903 reist de Utrechtenaar Carel M. V. Heye van Kroonenburgh in het bezit van een grote blonde snor door de Verenigde Staten. Hij heeft gewed om omgerekend 16.000 dollar dat hij een wereldreis in vijf jaar tijd tot een goed einde zal brengen en ook nog eens met duizend dollar cash zal terugkeren.

De onbekende wereldreiziger

1905

H. P. Maartens en A. Wilson, ‘twee potige, gekuitbroekte jongens’, beginnen in 1905 aan een voetreis om de wereld. Op hun portretkaarten maken ze reclame voor Hulstkamp’s oude genever.

De onbekende wereldreiziger

1906

Anske van Dijk (1876-1945) uit het Friese Deersum maakt vanaf ongeveer 1906 ieder jaar fietstochten naar alle uithoeken van Europa. Hij blijft het jarenlang doen. In 1929 fietst hij naar de Franse Rivièra en legt in iets meer dan twee maanden drieduizend kilometer af.

Foto: Fries Fotoarchief

Anske van Dijk globetrotter

1906

De Amsterdammers Frits Staller en Cor Dekker stappen in 1906 op een tandem voor een wereldreis. In Parijs houden ze het voor gezien.

Dekker Staller tandem globetrotters

1907

De broers Arnold en Bernard Saeijs gaan in 1907 met een vriendin op stap en vooral Arnold zal een groot deel van de wereld zien. Hij bezit zowel oratorisch talent als gespierde kuiten.

Familie Saeijs globetrotters
Arnold Saeijs route 1907-1912

1906

Willem van der Hoeven uit Den Haag begint in 1906 aan een reeks wereldwandelingen, met steeds weer andere reisgezellen, en houdt het wandelen tot minstens 1924 vol.

Broers Van der Hoeven en Frans Miga globetrotters

1906

Piet Kramer en Jan Andriessen, ‘twee aardige, vroolijke, nette jongelui’, vertrekken in februari 1906 uit Amsterdam. Ze weten Griekenland te bereiken, maar het wordt geen plezierreis. Andriessen krijgt een ongeluk en Kramer wordt ernstig ziek (hij is er slecht aan toe en in november 1906 weer in Amsterdam).

De onbekende wereldreiziger

1907

De wereldwandelaars Van Oostrum, Van den Abeelen en Blitz vertrekken in 1907 uit Amsterdam met wandelstokken en prachtige witte petten op het hoofd.

Oostrum Abeelen Blitz globetrotters

1907

Frans van de Loo gaat in 1907 op pad met de broers Saeijs, maar moet al snel ziek achterblijven. In 1911 probeert hij het vanuit Haarlem opnieuw en wandelt al snel Frankrijk binnen. Hij moet ook in Italië zijn geweest.

Frans van de Loo globetrotter

1907

Cornelis Petrus de Weille vertrekt in 1907 vanuit Den Haag en is van plan minstens 70.000 kilometer te lopen. Hij komt, voor een deel vergezeld van vrouw en kind, een heel eind.

Familie De Weille globetrotters

1907

Anne Jager, een kleine man uit Friesland, trekt jarenlang door Nederland en verkoopt vanaf 1907 kaarten met de tekst ‘wereldreiziger’. Zeer waarschijnlijk is hij Nederland nooit uit geweest.

Anne Jager globetrotters

1907

De globetrotter Johannes Duynstee vertrekt in 1907 uit Rotterdam. Hij klaagt dat de kaartverkoop in Nederland zwaar tegenvalt. Zo moet hij ‘den ganschen dag op een driecents broodje’ teren.

De onbekende wereldreiziger

1907

De in Helmond geboren ‘journalist’ Peter van Moorsel (in het bezit van een prachtige puntsnor) heeft ambitieuze plannen. Hij vertrekt 14 maart 1907 uit Amsterdam en is van plan maar liefst 123.000 kilometer af te leggen. In 1911 hoopt hij terug te zijn.

Pierre van Moorsel globetrotter

Zijn maaltijden onderweg zijn sober. Hij leeft op water, groenten en brood. Van Moorsel zal dan ook gesmuld hebben toen hij na een lange reis in oktober 1908 bij zijn landgenoot Esgo Taco Feenstra Kuiper, in een voorstad van Istanboel aan de erwtensoep zat.

Van Moorsel keert niet terug naar Nederland. In 1916 bevindt hij zich in de Turkse stad Ordou aan de Zwarte Zee. Hij is dan getrouwd met een Armeense vrouw, verhuist naar Tripoli en wordt daar waarschijnlijk in 1918 tijdens de Armeense genocide vermoord.

1907

De broers Willem en Theo Lohmann trekken ‘zorgeloos en opgewekt’ in Volendammerklederdracht met een karretje door Frankrijk. Daarna gaan ze samen met de fotograaf Cornelis Goedeljee en een door een muildier getrokken woonwagen op stap. De mannen zijn vegetariër en drinken geen druppel alcohol.

Zie ook de website over Theo Lohmann, die als kunstschilder prachtig werk maakte, met een overzicht van zijn schilderijen en tekeningen.

Theo en Willem Lohmann globetrotters

1908

In 1908 beginnen R. Bergman, Leo Riedé (midden) en Jan Nieuwkoop (respectievelijk balanceur, humorist en musicus) gesponsord door het ‘kleedingmagazijn Gebr. Bervoets’ aan een wereldvoetreis die vijf jaar moet duren. Leo Riedé heeft maar één been en maakt de wandeling met een kruk.

Bergman, Riede en Nieuwkoop globetrotters

1908

B. Catzio en G. Domy (waarschijnlijk van Nederlandse afkomst) komen in 1908 aan in Nederland nadat ze in 1906 uit San Francisco (Verenigde Staten) zijn vertrokken. Ze zijn van plan alle vijf de werelddelen door te lopen. Geen geringe opgave, maar wanneer ze in 1916 weer in San Francisco terug zijn wacht een beloning van 160.000 franken.

Catzio Domy globetrotters

1908

Eind 1908 gaan ‘twee Arnhemsche jongelui’, A. J. Corduwener en A. Martens, zonder een cent op zak ‘op marsch’ rond de wereld. Wanneer ze de tocht in tien jaar tijd volbrengen winnen ze tienduizend gulden. Helaas legt Martens al in Antwerpen het loodje.

Corduwener Martens globetrotters

1908

In 1908 trekken de gebroeders Boes uit ’s Hertogenbosch, met een controleboek dat ‘rijkelijk is voorzien van gemeentestempels’ door Nederland. Ze verkopen prentbriefkaarten en ontvangen van omstanders lachend ‘de groeten aan de Czaar van Rusland’. In mei 1908 trekken ze ter hoogte van Enschede de grens over.

De onbekende wereldreiziger

1908

F. Lanza, C. de Groot en A. van Meel starten hun wandeling in Den Haag, dragen petten in de nationale kleuren en willen in drie jaar tijd 73.000 kilometer afleggen. Belangrijk voordeel: het trio spreekt gezamenlijk zeven vreemde talen. De Groot glijdt in Amsterdam van een stoepje en blijft gekwetst achter.

Lanza Meel Groot globetrotters

1908

Dan. C. Molhoek presenteert zich, met medailles op de borst, als ‘the real Dutch Globetrotter’. Het gaat waarschijnlijk om de in 1884 geboren huisschilder en muzikant Daniel Cent Molhoek. De Rotterdammer is tussen 1909 en 1911 vooral in Frankrijk te vinden, waar hij beweert ‘professeur’ in meerdere talen te zijn (de Franse taal beheerst hij dan weer niet).

Dan C Molhoek globetrotter

1909

In 1909 geven Gottfried Rodriguez en Henri Montenos, oftewel Klaas en Piet, zich uit voor verslaggevers van De Telegraaf. Ze trekken in een Volendammerkostuum met klompen door Europa en dat bevalt zo goed, dat ze de oversteek naar de Verenigde Staten maken.

Klaas en Piet globetrotters

1909

Vanaf 1909 maakt de raadselachtige Rotterdammer J. Waldo (ook bekend als J.G. Waldo, Waldo Gerhardt en J. Waldo-Gerhardt) jarenlang Europa onveilig. Hij wil in vijf jaar tijd de wereld rond. Soms reist hij met zijn (verzonnen?) oudere broer en presenteren ze zich als Joseph (of Wilson) en Waldo Gerhardt. In Frankrijk beweren ze dat het te winnen geldbedrag gegarandeerd is door koningin Wilhelmina.

Waldo globetrotter

1909

De Rotterdammer Gijs Kriesz is een globetrotter van de buitencategorie. Hij emigreert in 1906 naar de Verenigde Staten en begint in 1909 vanuit Denver aan een wereldreis in het gezelschap van steeds weer andere reisgenoten. Met zijn broer Albert en vrouw Anna trekt hij onder andere door China en Rusland.

Gijs Kriesz globetrotter

1909

De Hagenaars C. Blonk en C. Schutte starten in 1909 hun reis om de wereld op een tandem. Het wordt geen succes. In België rijden ze tegen een koe op, waardoor ‘hun machine terdege beschadigd’ raakt. In Duitsland volgt een nieuw ongeval waardoor de tandem niet meer te gebruiken is.

Schutte Blonk tandem globetrotters